కథలు ఎందుకు రాయాలే? ఎట్లా రాయాలే ?

తెలంగాణ రచయితల వేదిక వాళ్ళు ఈ రోజు కథా వర్క్ షాప్ కార్యక్రమం నిర్వహిస్తే వెల్లుంటి. 

కథలు రాసే యువతరానికి చాలా సూచనలు , సలహాలు ఇచ్చారు సీనియర్ రచయితలు. చాలా మంచి ప్రయత్నం. ఈనాడు ఎవరిని చూసినా , ఏ డాక్తరో, ఇంజనీర్ ఓ, సివిల్ సర్వీసెస్ లోనో  ఉద్యోగం పొంది , బాగా డబ్బులు సంపాదించి ఆ డబ్బుల ద్వారా సేవలను కొనుక్కొని వాటి ద్వారా ఆనందం పొందండి అంటూ తలిదండ్రులు,కార్పొరేట్ విద్యాలయాలు పిల్లలకు, నేర్పిస్తున్నారు. ఈ క్రమం లో ఆ తలియదండ్రులు కూడా తమ జీవితాల్లో  అనేక ఆనందాలను కోల్పోతూ పిల్లలకోసమే , వారికి సంపాదించి పెట్టడం కోసమే జీవిస్తూ నత్త గుల్లల వలె జీవితాలను మోసుకొని తిరుగుతూ జీవిస్తున్నారు. పిల్లలను కూడా డబ్బులు సంపాదించి పెట్టె యంత్రాల వలె తయారు జేస్తున్నారు.దాని ద్వారా పిల్లలకు సామాజిక అవగాహన లేకుండా పోయి , తోటి వ్యక్తుల పైన బడి దౌర్జన్యంగా అయినా తమకు వాళ్ళ వద్ద నుండి  కావాల్సిందాన్ని వీళ్ళు లాగేసుకుంటున్నారు. అది ఒక రకంగా తమ హక్కు అని కూడా భావిస్తున్నారు. పౌర సమాజం ఒక శరీరం లాంటిది. శారీరానికి ఎక్కడ గాయమైనా శరీరం అంతా బాధ పడుతుంది. 

అందుకని పిల్లలకు మొదటి నుండి కన్న తలిదండ్రులు ,  తమతో బాటే పుట్టిపెరిగిన అక్క చెల్లెండ్రు, అన్నదమ్ములు, అమ్మమ్మ, , నాయనమ్మలు, తాతలు, ఇరుగు పొరుగు, వాడకట్టు, ఊరూ వాడా జనుల సహకారం తోనే నీవు పొందిన, లేదా పొందుతున్న ఏ జ్ఞానం అయినా ఏ సౌకర్యం అయినా సాధ్యం అయిందన్న విషయం వాళ్ళకు అర్థం చేయించాలి. అందుకు కథలు చాలా దోహద పడుతాయి. అందుకే పిల్లలు చిన్నప్పటి నుండి కథలు చెప్పుమని అడుగుతుంటారు. కానీ తలిదండ్రులు వారికి కథలు చెప్పే ఓపిక లేక, చెప్పగలిగిన పెద్దవాళ్లను ఇంట్లో ఉండనివ్వక వృద్ధాశ్రమాలకు పంపి, వీళ్ళు టీవీలకు గుడ్లప్పగిస్తే పిల్లలు సెల్ఫోన్లకు కల్లప్పగిస్తున్నారు. పిల్లలను బిజీగా ఉంచగలిగితే వాళ్ళు అసలు సెల్ఫోన్ జోలికి పోరుగాకపోరు. ఉపాధ్యాయులు గానీ తలిదండ్రులు గాని తలుచుకుంటే  అద్భుతమైన కథలను పిల్లలచేత రాయించ వచ్చు. ( నేను అలుగునూర్ హైస్కూల్లో ఉండగా మానేరు గొడపత్రిక ద్వారా పిల్లల రచనలు కొల్లలుగా రాయించాము). అయితే పిల్లలకు ముందుగా మనం కథలు చెప్పాలి. ఏ కథలు చెప్పాలి? పిల్లల స్తాయికి తగ్గ, వారు ఆర్థమ్ చేసుకోగలిగిన స్తాయి కథలు చెప్పాలి. అవి ఏవి అయినా పరస్పరం సహకార పద్దతిలో , ఆనందంగా కలిసి జీవించే విధమైన, అందులో కొంత హాస్యం పాలు, మరికొంత కుతూహలం తొంగి చూసే విధంగా ఉండాలి. కొన్ని కొన్ని పరుల కోసం పాటుబడే హీరో యిజం కథలు కూడా ఉండాలి. అందుకోసం మనం చెప్పే కథలు గాకుండా పిల్లల చేత తప్పకుండా వారానికి రెండు మూడైనా కథల పుస్త కాలు చదివించాలి. 

ఇక ఇక్కడ కతా వర్క్ షాప్ విషయానికి వస్తే , కథలు రాసే వాళ్ళు ఎందుకు కథలు రాయాలి? ఎలాంటి కథలు రాయాలి? అన్నప్పుడు, మనిషి సంఘ జీవి. తనకు తెలిసిన విషయాన్ని మరొకరితో పంచుకోవాలి అనేది మనిషి స్వభావం. అందుకని తనకు తెలిసినది అంతా పంచుకొనే పనిలో ఉంటే ఆ మనిషి ఇంకా మరే పని చేయలేడు. అయితే మరి ఏవి పంచుకోవాలి? ఆనందం తో కలిసి బతకడానికి , సహకారం తో కలిసి బతుకడానికి, పక్కవాళ్ళకు ఉపయోగం అయ్యే విషయాలను తెలుపడానికి మనకు తెలిసిన విషయాన్ని పంచుకోవాలి. ఎలా పంచుకుంటావు? అందరికీ నీవొక్కనివే చెప్పలేవుకదా? అందుకే రాతలు. , అవి కథలు, అవి కవితలు, అవి వ్యాసాలు, కతలైతే కుతూహలాన్ని కలిగిస్తాయి. చదివిస్తాయి.కనుక కథను ఏనూకున్నావు . సరే.  కథలు రాయడానికి మన వద్ద సమాచారం ఉండాలి. అందుకు పరిశీలనా జ్ఞానం కావాలి. ఎలా పరిశీలిస్తావు? అందుకు నీకోక దృక్పథం కావాలి. ఏమి దృక్పథం? కొందరికి భక్తి దృక్పథం. అది వారికి మాత్రమే ఆనందం ఇస్తుంది. కొందరికి భజన దృక్పథం అది వారికి మాత్రమే భుక్తిని ఇస్తుంది. కొందరికి వర్గ దృక్పథం. అది అశేష జనబాహుల్యానికి అన్నపానాదులను అందించడం మాత్రమే గాక సమ భావం తో సంతోషంగా కలిసి జెవించడం నేర్పిస్తుంది. మరి ఆ దృక్పథం అలవడాలంటే ఏమి చేయాలంటే, ఆదివరకే ఆ కోణం లో ఉన్న రచనలను చదువాలి. ఆ కోణం లో ఎవరెవరు రాశారో తెలుసు కోవాలి. పురాణ కాలం లో అయితే చార్వాకులు, లోకాయుతులు, ఆ తర్వాత మత రాజ్యాలు వచ్చిన తర్వాత వాటిని ప్రశ్నించిన భక్తి ఉద్యమ కారులు. భారత స్వాతంత్రోద్యమ కాలం నాటికి భగత్ సింగ్. ఆయనకు ఆ దారి చూపిన ప్రపంచ దేశాల వర్గ పోరాటాలు. వాటికి ఆలంబనగా నిలిచిన సిద్ధాంతాలు. హేతువాద దృక్పథం. హేతువాద కొనసాగింపుగా వచ్చిన అందరికీ అన్నీ సమానంగా దక్కాలి అన్న నినాదం.  ఈ బూమి పైన పుట్టిన మానవులంతా సమానమే. ఎవరు ఎక్కువ కాదు ఎవరు తక్కువ కాదు. ఎవరైనా మేము ఎక్కువ మాకు మీ కంటే కొంచెం ఎక్కువ దక్కాలే అని అంటే మాత్రం ఖచ్చితంగా అలా కోరిన వాళ్ళు మరొకరి అవకాశాన్ని దోచుకున్నట్టే. కనుక ఉత్పత్తి అయినది అంతా సమానంగా పంచవడాలే. అనే వాదన ముందుకు వచ్చింది. ఆ వాదనను కాదనే వాడు ఎవడైనా వాడు దోపిడీ దారే. ఈ వర్గ స్పృహ పొందడానికి వర్గపోరాటాల పైన వచ్చిన సాహిత్యాన్ని విస్తృతంగా అధ్యయనం చేయాలి అని చెప్పాలే. ప్రస్తుతం హైద్రాబాద్ లో జరుగుతున్నా బుక్ ఎక్సిబిషన్ ను పుస్తక ప్రియులు వినియోగించుకోవాలి . 

ఆర్టీసీ సమ్మె - ఉద్యోగుల పై కెసిఆర్ వరాల జల్లు.

                        

ఆర్టీసీ ఉద్యోగులు సమ్మె జేసినన్ని రోజులు వాళ్ళ పైన ఉరుములు పిడుగులు కురిపించిన వ్యక్తి అకస్మాత్తుగా ఇయ్యాల వరాల జల్లు ఎందుకు కురిపించి నట్టు? కొందరు 

టి‌ఆర్‌ఎస్ కార్యకర్తలు కీర్తిస్తున్నట్టుగా ఆయన కరుణామయుడు, చేతికి ఎముకలేని  అపర దానకర్ణుడేనా ? లేక ప్రజాస్వామిక ఆకాంక్షలకు విలువ ఇచ్చే ఉద్యమనేతనేనా ఆలోచిద్దాం. 

ఆర్‌టి‌సి ని రక్షించుకుందాం అన్న నినాదం తో, ఆర్టీసీ ని ప్రభుత్వం లో విలీనం చేయాలన్న ప్రధాన డిమాండ్ తో బాటుగా వారి సర్వీస్ రూల్స్ కు , సౌకర్యాలకు సంబంధించిన మరికొన్ని డిమాండ్స్ తో ఆర్టీసీ ఉద్యోగ్గులు 4అక్టోబర్ నుండి సమ్మేలోకి దిగిన నాటినుండే సియెమ్ కెసిఆర్ నేరుగా రంగం లోకి దిగి సమ్మెను ఉక్కుపాదం తో అణగదొక్కే ప్రయత్నం చేశారు. వాస్తవానికి ఆర్టీసీ ఎండి గాని, కార్మిక శాఖ అధికారులు గాని, ఆర్టీసీ మంత్రి గాని దశలవారిగా స్పందించాల్సి ఉండగా నేరుగా సియెమ్ ఎందుకు కలుగ జేసుకున్నట్టు అని ఆర్టీసీ ఉద్యోగులకు మద్దతుగా నిలిచిన మందకృష్ణ, కోదండరాం , బిజెపి, కాంగ్రెస్ పార్టీలు ప్రశ్నిస్తూనే ,  ఆర్టీసీ ఆస్తులపైన కన్నెసే సియెమ్ నేరుగా జోక్యం చేసుకున్నారు అని విమర్శలకు పూనుకున్నారు. ఖమ్మం లో శ్రీనివాసరెడ్డి ఆనే ఆర్టీసీ ఉద్యోగి ఆత్మహత్య కు పాల్పడేదాక ఆర్టీసీ మంత్రి, కొందరు బంగారు తెలంగాణ గ్రూప్ మంత్రులు ప్రభుత్వ చర్యను సమర్థిస్తూ సమ్మెను వ్యతృరేకిస్తూ మీడియా ముందు మాట్లాడినా శ్రీనివాస రెడ్డి మరణం తర్వాత అంతా సైలెంట్ అయిపోయినారు. కానీ సమ్మె ఉదృతం అవుతున్న క్రమం లో స్వయంగా ముఖ్యమంత్రే గంటల తరబడి సమీక్షలు జరిపి,గడువు లోగా డ్యూటీ లో జైన కాకుంటే సెల్ఫ్ డిస్మిస్సే అన్నాడు. ఆయన మాటను ఆర్టీసీ ఉద్యోగులు ఖాతరు చేయకపోవడం తో ఆర్టీసీ ని ప్రైవేటీకరిస్తున్నా అని, ఆర్టీసీ మూసి వేత , సమ్మె ముగింపు రెండు ఏకకాలం లో జరుగుతాయి అని ఉద్యోగులను భయభ్రాంతులకు గురిజేసే ప్రయత్నం చేశారు. ఒకవైపు అభద్రతా భావానికి గురి అయిన కొందరు ఉద్యోగులు ఆత్మహత్యలకు పాల్పడుతున్నా , అలా ఎవ్వరూ చేయవద్దు నిలబడి కలబడుదాం అంటూ ఒకరికి ఒకరు ధైర్యం చెప్పుకుంటూ , మరో వైపు ఆర్టీసీ నస్టాల కు కారణాలను , కారకులను గణాంకాలతో సహా ప్రజలముందు  బహిరంగ పరిచి ప్రజల మద్దతుకోసం చేతులు జోడించి , ప్రభుత్వ దాస్టీకాన్ని ప్రజలముందు బట్టబయలు చేస్తూనే , ఉద్యోగులు ఎంతమాత్రం బెదురకుండా తెలంగాణ ఉద్యమం లో చేసినట్లే ఆన్ని పోరాట పద్దతుల్లో మొక్కవోని ధైర్యం తో ఒక్కతాటి పైన నిలిచి పోరాటం చేసినారు. ఉద్యమ నాయకులు గా వ్యక్తులుగా , మంద కృష్ణ, కోదండరాం సమ్మె కు మద్దతుగా నిలబడినా, ఎంతో కొంత ప్రజామద్దతు కలిగిన కాంగ్రెస్, బిజెపి లు సమ్మెకు బయటనుండి మద్దతు గా నిలిచినారే గాని సమ్మేలో ప్రత్యక్షంగా వారి శ్రేణులను పాల్గొన జేసి సమ్మె ఉదృతానికి పూనుకోలేక పోయినారు. సమ్మె కారణంగా తలెత్తిన ప్రభుత్వ వ్యతిరేక పవనాలను ప్రతిపక్ష పార్టీలు సొమ్ముజేసుకోలేక పోయాయి. సమ్మె సఫలమైతే అది మా పోరాట పటిమ ఫలితమే అందాం, సఫలం కాకపోతే ప్రభుత్వ నిరంకుశ వైఖరి అంటూ ప్రభుత్వాన్ని ఆడిపోసుకుందాం అనుకున్నాయేగాని పరిస్తితిని తమకు అనుకూలంగా మార్చుకోలేక పోయాయి. కారణం ఇప్పుడిప్పుడే ఎన్నికలు లేకపోవడం అయినా అయి ఉండవచ్చు, లేదా ప్రపంచ బ్యాంకుకు ప్రీతిపాత్రమైన ప్రైవేటీకరణకు బలమైన మద్దతుదారులు వీరే కావడం మూలాన కాగల కార్యాన్ని గంధర్వులే నెరవేర్చారు అన్న సామెత  అయినా ఐ ఉండవచ్చు. . 

ఇక సామాన్య ప్రజల వైపు నుండి ఆలోచిస్తే! దసరా పండుగ ముందు సమ్మె జేసుడు సరిగాదని ప్రజలు సమ్మె ప్రారంభం లో కొంత మంది  గొణిగినా ఆ తర్వాత తర్వాత సమ్మెకు ప్రజలనుండి మద్దతు లభించడానికి కారణం, ప్రధానంగా ఆర్టీసీ ఉద్యోగుల పైన ఎలాంటి అవినీతి ఆరోపణలు లేకపోవడం,  డబ్బుల కోసం మిగిలిన ప్రభుత్వ సంస్తలవలే ప్రజలను వేధించిన సందర్భాలు లేవు, అవకాశం కూడా లేదు. అంటే ఎలాంటి అవినీతికి తావులేకుండా నిష్పక్షపాతంగా , వ్యక్తిగత లాభాపేక్ష లేకుండా ప్రజలకు తమ సేవలను ప్రతిదినం కనీసం 8 గంటల పాటు అందజేస్తు,  నిత్యం ప్రజలతో కలిసి పనిజేస్తున్నతక్కువ వేతనం పొందుతున్న కస్టజీవులైన ఉద్యోగులు వీరే కావడం ఒక కారణం అయితే, చక్కని శిక్షణతో, క్రమశిక్షణ తో అతి తక్కువ ప్రమాదాలతో భద్రతాయుతమైన ప్రయాణ సౌకర్యాన్ని అందజేస్తున్న ఏకైక సంస్త ఆర్టీసీ కావడం కూడా ప్రజల మద్దతు వీరికి లభించడానికి మరో కారణం.

ఒక వైపు సియెమ్ దఫా దఫాలుగా రోజులకొద్ది సమీక్షలు జరుపుతూ ఆర్టీసీ ని  మూసువేస్తున్నాం అని ప్రకటనలు చేయడం, మరోవైపు ఆత్మస్తైర్యమ్ కోల్పోయిన ఉద్యోగులు నాదే చివరిమారణం కావాలి అంటూ పిట్టల్లా రాలిపోతుంటే ,ఏకతాటి పై  ఎంత సంఘటితంగా ఉద్యమం సాగుతున్నా కూడా , మరికొందరి ప్రాణాలు పోకుండా కాపాడుకోవాలి అంటే ఉద్యమాన్ని ఆపక తప్పని పరిస్తితిలో సమ్మెను విరమించి బేషరతుగా మేము డ్యూటీ లో చేరుతున్నాం అని కార్మికులు ముందుకు వచ్చారు. ఉద్యమం ఇక్కడే అసలైన మలుపు తీసుకుంది.31 మంది తమ సహచరులను కోల్పోయారు, మరో పది మందిని బస్సులు తొక్కి చంపివేసినాయి. లాఠీ చార్జీలతో వేలాది మంది గాయపడ్డారు. బేషరతు గా డ్యూటీలో చేరుతామ్ అంటే గూడా ఒప్పుకోకుండా తన్ని తరిమి వేస్తున్న ప్రభుత్వ వైఖరికి  అవమాన భారం తో అల్పజీవులైన ఉద్యోగులు అందునా ఆడ బిడ్డలు మీడియా ముందు లాఠీల గాయాలు చూపెడుతూ గోడు గొడున విలపించిన తీరు సామాన్య ప్రజల హృదయాలను కలిచి వేసింది. ఔరా! ప్రజలు ఇచ్చిన అధికారం ఆసరాతో ప్రజలపైన్నే ఇంత దాస్టీకమా ? ఇది రాచరిక వ్యవస్తా కూడా కాదే, ఇవాళ వారి వంతు అయింది కావచ్చు రేపు అది ఎవరి వంతు అయినా ఆశ్చర్యపడవలసిన పని లేదుకదా అంటూ ప్రజలు పెదవులు కొరుక్కోవడం ప్రభుత్వ వేగుల కంట పడక పోలేదు. అలాగే బహుశా ప్రభుత్వ శ్రేయోభి లాషులు ఎవరో సియెమ్ గారికి ప్రజల్లో రగులు తున్న కోపాగ్ని బడబానలం వలన ప్రభుత్వ ప్రతిస్ట కొంతైనా మసక బారే అవకాశం ఉందని నచ్చ చెప్పినట్టే ఉంది. లేకుంటే కోర్టు మందలింపులకు గాని, ప్రతిపక్షాల ఆడిపోసుకునుడుకు గానీ, 52 రోజుల సమ్మెకు గానీ, మొత్తంగా ఓ 40 మంది ప్రాణాలు పోయినా బెట్టు సడలని పట్టుదల, సామాన్య ప్రజలు పళ్ళు బిగించి కళ్ళు తెరువంగానే సట్టున చల్లారి ఇవ్వాళ సాయంత్రం వరాలు వర్షించింది అంటే అది ప్రజల విజయం గాక మరేమిటి? 

ఇక్కడ ఒక్క విషయం మాత్రం ఫ్యూడలిస్టిక్ అధికార ఆహాన్ని కొంత సంతృప్తి పరిచినట్లుగానే ఉంది. సియెమ్ తలుచుకుంటే ఎవరి అసంతృప్తి అయినా ఏమీ చేయదు, 

అది ప్రతిపక్షమైనా ,స్వపక్షమైనా .  ఎవరు ఏ సమ్మెలు చేసినా ఆయన అదరడు బెదరడు, ఆయన అలిగితే అవతలి వారి ఆశలు మలిగిపోతాయి , ఆయన కరుణిస్తే అవతలి వారి ఆశలు వెలిగిపోతాయి. ఆయన రాజు. దానకర్ణ మహారాజు. దండించనూ గలడు, దయచూపనూ గలడు. కనుక  బహుపరాక్ అంటూ ఒక హెచ్చరికను గూడా ఈ సందర్భంగా జారీ చేసినట్లు అయింది.  

చంద్రయాన్ ప్రయోగాల మరో పార్షమ్.

                             చంద్రయాన్ ప్రయోగాల మరో పార్షమ్. 

ఈ రోజు మధ్యాహ్నం  చంద్రయాన్ పైన నేను పెట్టిన నా ఆలోచనలను సంపూర్ణంగా సమర్థించని కొందరు నా శ్రేయోభిలాషులు కొన్ని అభ్యంతరాలు లేవనెత్తారు, అవి ఏమిటంటే…

1). అభివృధ్ధి అనేది సమాంతరంగా జరుగాలి  , ఏ శాఖ పని అది చేసుక పోవాలి. . ఒక దాని కోసం మరొకదాన్ని ఆపివేస్తే అది సమగ్ర అభివృధ్ధి అనిపించుకోదు. 

2). రష్యా, అమెరికా , చైనా తర్వాత రోదసీ లో వియజయవంతమైన ప్రయోగాలు చేసిన ప్రపంచం లోని  4 వ దేశం గా మన దేశ శాస్త్రజ్ఞుల టాలెంట్ ను మనం గుర్తించాలి. 

3). ISRO ఇండియన్ స్పేస్ రీసర్చ్ ఆర్గనైజేషన్ శాస్త్రీయ దృక్పథాన్ని ఉటంకించ లేదు. 

4). దేశం యావత్తు isro కృషిని పొగడుతుంటే మీరు దాన్ని అంగీకరించక పోవడం సరిగాదు; 

పై నాలుగు అభ్యంతరాలను పరిశీలిద్దాం.

1). అభివృధ్ధి సమాంతరంగా జరుగాలి. 

 " దేశమంటే మట్టి గాదోయ్ - దేశమంటే మనుషులోయ్" , గురుజాడ అన్నప్పటికినీ  మనందరం గూడా ఆ మాట తో కొంత సయోధ్య కలిగే ఉన్నాము. భారత దేశం లో 58శాతం ప్రజలు ఇప్పటికినీ ఇంకా గ్రామాలల్లో వ్యవసాయం పైననే ఆధారపడి జీవిస్తున్నారు. అంటే 130 కోట్ల భారత ప్రజానీకం లో 75 కోట్ల మంది ప్రజలు ఆధార పడి జీవిస్తున్న రంగమైన వ్యవసాయాన్ని గాలికి వదిలేసి ఇప్పటికిప్పుడు భారత ప్రజలకు అత్యవసరం కానీ రోదసీ పరిశోధన కు అన్నేసి కోట్లు ఖర్చు చేయడం భావ్యమేనా? చేస్తే చేసిండ్రనే అనుకుందాం. వారి పరిశోధన వ్యవసాయం తో బాటుగా ఉష్ణమండలం అయిన భారత దేశం లో ప్రజలు ఇంత ఉక్కపోత వేడి తో సతమతమై పోతున్న క్రమం లో పర్యావరణానికి , పంటల దిగుబడి కి, దోహద పడేదిగా వాళ్ళ పరిశోధన  ఉండాలి. లేదా, ఉంటే ప్రజోపయోగకరం . కానీ మరింత పర్యావరణ హానికరమైన రేడియేషన్ కు కారణమయ్యే రేడియో విద్యుత్ తరంగాలను ఉత్పత్తి జేసె ఉపగ్రహాల చెత్తకుప్పలను రోదసీ లో ఇబ్బడి ముబ్బడి గా ప్రవేశ పెడుతూ మల్టీనేషనల్ కంపనీలకు లాభాల పంటలు పండించే టెక్నాలజీ సృస్టించి , సామాన్య ప్రజానీకాన్ని ఉత్పత్తి క్రమం నుండి దూరం జేస్తున్న ఎంటర్టైన్ మెంట్ జాడ్యాన్ని ప్రజలకు అంటగడుతుంటే పాలకవర్గాలు భళా భళా అని కీర్తిస్తుంటే ఫోర్త్ ఎస్టేట్ అయిన మీడియా అధికార పక్షానికి అంటకాగుతుంటే , దాని అభివృధ్ధి ఫలాలు సామాన్య ప్రజానీకానికి అందుబాటులో లేక పోవడం, ఉన్నా విషతుల్యమే అయితే దాన్ని సరైన దిశలో పెట్టే ప్రశ్నించే విధానం అవసరమే అని నా అభిప్రాయం.  

2). ప్రపంచ 4 వ దేశం గా టాలెంట్ ను గుర్తించడం . 

మన శాస్త్రజ్ఞులు చేస్తున్న ప్రయోగాలల్లో వారు ఉపయోగిస్తున్న సరంజామా సింహా భాగం విదేశాల నుండి దిగుమతి చేసుకున్నదే. స్వదేశీ సరంజామా, సాంకేతికత మనం ఇంకా అభివృధ్ధి చేసుకొని మన స్వంత టెక్నాలజీ పైన ఆధార పడి ప్రయోగాలు  చేస్తే తప్పకుండా మనం వారిని అభినందించ వలసిందే. అలాగే రోదసీ లో ప్రయోగాలు ఎందుకు చేయాలి? అంటే మన భూమి తో బాటు గా ఉనికి లోనికి వచ్చిన తక్కిన గ్రహాలు ఏ స్తితి లో ఉన్నాయి? అక్కడ మానవ మనుగడకు అవసరం అయిన గాలి, నీరు, వాతావరణం ఉన్నాయా? ఉంటే మానవ కళ్యాణం కోసం వాటిని ఎలా ఉపయోగించుకోవచ్చు? ప్రపంచానికి ఇదిగో ఇది మన కాంట్రీ బ్యూషన్  అని చెప్పగలిగే స్తితి లో ఉండాలి. కానీ జరుగుతున్నది ఏమిటి? సాధించినది ఏదైనా ఉంటే అది మా ఘనతే అని రాజకీయ నాయకులు మార్కెటింగ్ జేసుకోవడానికే ఉపయోగించుకొంటున్నారు. ఒకవైపు భూమి పుట్టు పూర్వాల పైన ఇస్రో ద్వారా పరిశోధన అంటారు,మరోవైపు మాది సనాతన ధర్మం, ఈ చరాచర సృస్టికి మూలం భగవంతుడే తప్ప ఏ సైన్స్ గాదని మొండిగా వాదిస్తారు. ఈ ద్వైదీ భావం తో ఎవరిని మోసం చేయడానికి ఈ పరిశోధనలు అని ప్రశ్నించవలసిన అవసరం లేదా?

3). ISRO శాస్స్త్రీయతను ఉటంకించడం ....

నిజమే ఇస్రో కు ఉన్న శాస్త్రీయత ఏమిటి అన్నది కూడా పెద్ద ప్రశ్నే. ఇస్రో శాస్త్రజ్ఞులు రాకెట్ , రాకెట్ లాంచర్, చంద్రయాన్ మిషన్ రూపొందించి దానిని ప్రయోగించే ముందు మన తిరుపతి వెంకన్న పాదాల వద్ద పెట్టి అర్చనా చేయించి ప్రయోగం విజయవంతం కావాలని కొబ్బరికాయ కొట్టి దేవునికి నైవేద్యం సమర్పించి , ఆ ప్రాజెక్ట్ రూపకర్త , సృస్టి కర్త అంతా దేవుడే అతని దయయే   అని ప్రార్థించి వస్తారు. అక్కడ ఇంకా మన శాస్త్రజ్ఞుల విజ్ఞానం ఏముంది, అంతా దేవుని దయ యే కదా? దేవుని దయ ఉంటే అది విజయవంతం అవుతుంది లేకుంటే కాదు. మరీ ముఖ్యంగా దేవుడు ముందే నిర్ణయించిన ప్రకారం అది విజయవంతం కావాలని రాసి పెడితే విజయవంతం అవుతుంది. లేకుంటే లేదు. అంతే కదా? సైన్స్ ప్రకారం పదార్థం ప్రధానం అంటుంటే , ఆస్తిక వాదులు భావం ప్రధానం అంటారు. మనం ఒకవైపు పదార్థ పరిణామ క్రమాన్ని పరిశోధించే ప్రయోగానికి పూనుకుంటూ , పదార్థం ప్రధానం కాదు, మనం ఉంది అనుకుంటే ఉంటది, లేదు అనుకుంటే ఉండదు అన్న సిద్ధాంతాన్ని బోధించే భగవంతుని దయ అనే సిద్ధాంత  విధానం ఎలా శాస్త్రీయం అవుతుంది అన్నది కూడా నా ప్రశ్న. 

4). ISRO కృషిని పొగడక పోవడం. 

ఇప్పుడు పరిస్తితి ఎలా ఉందంటే, మన ప్రధాని ఇస్రో శాస్త్రజ్ఞుల తో 20 నిమిషాల పాటు ప్రసంగించిన తన ప్రసంగ ప్రారంభం లోనే " భారత్ మాతా కి జై " అన్నారు. ఆయన అలా అన్నప్పుడు ఎవరైనా అలా అనకపోతే అతడు దేశ భక్తుడు కాదు అన్న అభిప్రాయం ప్రోవోక్ చేయబడింది. కనుక ఇపుడు ప్రతిపక్షం , పత్రికలు అన్నీ కూడా " నమహోమ్" అంటున్నాయి. మొన్నటికి మొన్న 370 ఆర్టికల్ రద్దును సమర్థించని కాంగ్రెస్ పార్టీ ని ఏమని అన్నారో విన్నాం . కనుక అందరూ ఇప్పుడు మోడీ దేన్ని సమర్థిస్తే అందరూ దాన్నే సమర్థించే , దేన్ని వ్యతిరేకిస్తే దాన్ని వ్యతిరేకించే ఒక పరాధీన పరిస్తితి లో ఉన్నారు. అయినా 130 కోట్ల భారత ప్రజలల్లో రోజూ పత్రికలు చదివే వారు 10 శాతం కూడా ఉంటారో ఉందరో నాకు అనుమానమే. అలాంటి వాళ్ళకు మాత్రమే చంద్రయాన్ వైఫల్యమో, సాఫల్యమో కొంత తెలుసు. వాళ్ళంతా నోరుండి మాట్లాడజాలని అవసరార్త్తులో అనుచరగణాలో అయి ఉంటారు. కనుక వాళ్ళు ప్రామాణికం కాదు అన్నది నా ఉద్దేశం. పైగా 978 కోట్ల రూపాయల ప్రజా ధనం కొన్ని వేల పనిగంటలు వృథా అయిపాయే గదా? మన శాస్త్రజ్ఞులు దేవుని పైన భారం వేయకుండా తమ సామర్థ్యం పైన నమ్మకం ఉంచి మరింత సైంటిఫిక్ గా ఆలోచించి , మరింత సామర్థ్యం తో  పని చేసి ఉంటే నిజంగానే ఆ ప్రయోగం సక్సెస్ అయ్యేది కదా అన్నది నా బాధ. సరే అది ఎంత సక్సెస్ అయినా మెజారిటీ ప్రజల ప్రయోజనాలను ఎంతో కొంత నెరవేర్చెదిగా ఉన్నప్పుడే దానికి సార్థకత . లేదంటే ప్రజలను మరికొంత కాలం మభ్యపెట్టడానికి పాలక వర్గాల చేతిలోని పనిముట్టుగానే ఈ ప్రయోగాలన్నీ మిగిలి పోతాయి.                                                    

చంద్రయాన్ లు ఎవరికోసం ,ఎందుకోసం?

                   చంద్రయాన్ 2 ప్రయోగం ఎవరి కోసం ఎందుకోసం ? 

1969 జులై 20 నాడు అపోలో 11 స్పేస్ ఫ్లైట్ ను అమెరికా రోదసి లోకి ప్రవేశ పెట్టింది. దానికి నాయకత్వం వహించిన నీలార్మ్స్త్రాంగ్ చంద్రుని పైన కాలు మోపి 21.5 కిలోల చంద్ర శిలలు భూమి పైకి తీసుకొని తెచ్చిండు. ఇది చరిత్ర.  అమెరికా లోని టెక్సాస్ స్టేట్ హ్యూస్టన్ నగరం లోని లండన్ బి జాన్సన్ నాసా కేంద్రం లో ప్రదర్శనకు పెట్టిన ఆ చంద్ర శిలలను, నేను 2014 లో ముట్టుకొని చూసి నపుడు, నాకు ఒక అనుమానం వచ్చింది.అప్పటికే అక్కడ మానవ నివాసం సాధ్య పడదని తెలిసినా కూడా  ఎందుకు ఇంత వ్యయ ప్రయాసకు ఓర్చి చంద్రుని పైకి వెళ్ళి ఈ శిలలు సేకరించుక వచ్చారన్నది నా అనుమానం. దానికోసం చరిత్రలోకి కొంచం తొంగి చూద్దాం. 

పరుల సొమ్ము, ఆస్తిపాస్తుల  ఆక్రమణ , వారి పైన ఆధిపత్యం  కోసం యుధ్ధం అవసరం. యుద్ధం కోసం ఆయుధాలు అవసరం. రాతి గొడ్డన్లు, గదలు, విల్లు అమ్ములు, మందుగుండు, తుపాకులు, డైనమేట్స్,   ICBMS అంటే ఇంటర్ కాంటినెంటల్ బలాస్టిక్ మిస్సైల్స్ , వాటిని మోసక వెళ్లడానికి యుధ్ధవిమానాలు, రాకెట్లు అవసరం అయినాయి.ఇదీ ఆయుధాల క్రమమ్ నుండి ఎదిగివచ్చిన ఒక పరంపర. 1930 లోనే జర్మనీ దేశం మల్టీ స్టేజెడ్ రాకెట్స్ ను కలిగి ఉంది. అంటే సెప్టెంబర్ 1945 రెండవ ప్రపంచ యుధ్ధం ముగిసే సరికి ఆ దేశం రోదసి శాస్త్రం లో ఆ 15 ఏండ్ల కాలం లో ఎంత పురోభివృధ్ధి సాధించిందో మన అర్థం చేసుకో వచ్చు. అలా అభివృధ్ధి చెందిన సాంకేతికతను రెండవ ప్రపంచ యుధ్ధం తర్వాత ఒక వైపు అమెరికా మరో వైపు రష్యా చేజిక్కించుకుంది. ఆపరేషన్ పేపర్ క్లిప్ పేరుతో అమెరికా రాకెట్ టెక్నాలజీ ని రహస్యంగా తరలించుకు పోయింది. అందులో 1,600 మంది సైంటిస్టులు, ఇంజనీర్లు ఉండగా 100v 2 రాకెట్ ఆపరేషన్ రహస్య పత్రాలు ఉన్నాయి. మిట్టెల్ వర్క్ సైట్ నుండి రష్యా v2 బలాస్టిక్ మిసైల్స్, v1 ఫ్లయింగ్ బాంబ్స్ తయారీ టెక్నాలజీ తీసుకు వెళ్లింది. ఆ రెండు దేశాలు జర్మనీ నుండి తస్కరించుకొని తెచ్చుకున్న టెక్నాలజీ ని అభివృధ్ధి పరుచుకొని తమ అవసరాలకోసం వాడుకొనే క్రమం ప్రారంభం అయింది.  

1945 తర్వాత నుండి 1991 USSR అంతరించేదాకా ఆ రెండు,( అమెరిక రష్య)  పవర్ గ్రూప్ ల ఆధిపత్య పోట్లాటను చరిత్రలో అందరం చదువుకున్నాం. అయితే యుధ్ధ తంత్రాల రచనలో మేము ఆధిపత్యం లో ఉన్నాం అంటే మేము ఉన్నాము అని ప్రపంచానికి తెలియ జేసె కొరకు అమెరికా రష్యాలు పడ్డ పోటీలో వాటికి  రోదసి లోకి వెళ్ళడం ఒక పెద్ద ఛాలెంజ్ అయింది. ఆ క్రమం లో నవంబర్ 3, 1957 లో మాస్కో లోని వీధి కుక్క లైకా ను రష్యా రోదసిలోకి పంపింది. 1959 లో లునా 1, 1961 యూరీ గగారిన్,ఆ తర్వాత ఘోర్మాణ్ టైటాన్, వాలెంటీనా వ్లాడిమీరొవ్ణ ను రోదసి లోకి పంపింది. 1963 లో రష్యా స్టేట్ డ్యూమా సభ్యురాలు భూమి చుట్టూ రోదసి లో 48 సార్లు , దాదాపు మూడు రోజులు రోదసి లో గడిపింది. 1964 లో వాస్కోల్ 1 అని ఒకరికంటే ఎక్కువ మందిని రోదసిలోకి మోసుకు పొగలిగిన వ్యోమ నౌకను, లియోనోవా అనే ఒక స్పేస్ వాక్ ను రష్యా వారు ప్రయోగించారు. మధ్య యుగాలల్లో దక్షిణ భారత దేశం లో చోళులు , పాండ్యుల పరిపాలన కాలం లో ఒకరికంటే ఒకరం గొప్పవాళ్లం అని నిరూపించుకోవడానికి ఆలయాలు కట్టినట్లు చరిత్ర.    అలా వచ్చిందే భారత దేశానికి శిల్పకళా వారసత్వ సంపద అయిన బృహదాలయం. అదే విధంగా 1968 లోనే అమెరికా రోదసి క్యాప్టెన్ నీల్ ఆర్మ్ స్ట్రాంగ్ చంద్రునిపైకి పంపి మీరు కుక్కలను పి‌ఐ‌ఎల్లులను పంపితే మేము ఏకంగా మనుషులనే పంపగలుగుతాము చూడండి అని ప్రపంచానికి ఛాటి చెప్పింది. ఆయన చంద్రుని పైన కాలు మోపి చంద్ర శిలలు తెచ్చి ప్రపంచానికి 50 సంవస్తారాలకిందనే చూపిండు. ఇదంతా వాళ్ళు పనిలేక గాదు, ఒకరికంటే ఒకరం యుధ్ధ నైపుణ్యం కలిగిన వారం తస్మాత్ జాగ్రత్త మా జోలికి వస్తే అని ప్రపంచానికి ఛాటి చెప్పడానికే అలా చేశారు. విచిత్రం ఏమిటంటే 21 జులై 1987 లో వారిద్దరు కలిసి కూడా అపోలో సోయేజ్ మిషన్ ను కూడా ప్రయోగించారు. రష్యా శిబిరం కుప్పకూలి పోయిన తర్వాత ఏక ధృవ ప్రపంచం అయిన అమెరికా కు ఇక ఆ అవసరం తీరిపోయింది.  

ఇప్పుడు మనం చంద్రుని పైకి ఒక చంద్రయాన్ 2 ప్రయోగించి పెద్ద ఆగమ్ ఆగమ్ చేస్తున్నము.22 జులై న ,  దాన్ని ప్రయోగించేనాడు పాఠశాలలల్లో పంతుళ్ళు చదువులు చెప్పడం మానేసి పిల్లలతో టీవి లముందు ఆ అపురూప దృశ్యాలను తిలకిస్తూ కూచున్న విషయం చూసినమ్, మీడియా సైతం నభూతో నభవిష్యత్ అంటూ ఎంతగా డబ్బాలు వాయించినాయంటే ఆ గ్లోబెల్ గాన్ని మించి పోయినయ్. సరే దీనితో మన దేశానికి ఒరిగే ప్రయోజనం ఏందో నాకైతే సమజ్ అయితలేదు. రోదసి లోకి పంపే ఆ వస్తువులు అన్నీ మనం బయటి దేశాలనుండి కొనుగోలు జేసి తెస్తున్నవే. ఇంతవరదాకా మనం ప్రయోగించిన ఉపగ్రహాల ద్వారా సమకూరిన ప్రయోజనం ఏమంటే జియో కంపనీ కి ఆ టెక్నాలజీ అతి చౌకగా అమ్మి ప్రజలకు తక్కువ దర లో  నెట్ సౌకర్యం కలుగ జేయడం. కాదంటే కొన్ని పేద దేశాలకు మన ఉపగ్రహాల ద్వారా సేవలు అందించే మార్కెట్ ను చేజిక్కించుకోవడం. కొండంత రాగం దీసి ఏదో పాటబాడినట్టు ఉన్నది సంగతి. ఇప్పుడు భూకేంద్రం తో లింక్ తెగిపోయిన తర్వాత లక్షలల్లో వేతనం , ఏసీ గదులల్లో నివాసం ఉంటూ , కంప్యూటర్ల ముందు కూర్చొని 130 కోట్ల మంది భారత ప్రజలకు వాళ్ళు చేస్తున్న పని ఏమి ఉపాధి కలిపిస్తుందో, ఏ నాగరికత నేర్పింస్తుందో తెలియదు గాని ఆ శాస్త్రజ్ఞులు వారి ప్రాణాలు ప్రాణమొడ్డి నారని ప్రధాని ప్రశంసిస్తుంటే , ఒక వైపు రైతులు , నేత కార్మికులు , పతి రోజు వందల సంఖ్యలో చనిపోతుంటే వాళ్ళ ప్రాణాల గురించి ఒక్క నాడు ఎంపతి చూపని మన నాఊయకులు , చంద్రయాన్ ఆగిపోతే అంత స్పందనా? ఏమి మన రైతులు, ప్రాణాలు పోతున్నాయి గదా ?  అలాగే నల్లమలలో పర్యావరణాన్ని ఎంతో కొంత మెరకైనా కాపాడుతున్న అడవులను , గుట్టలను తవ్వుమని ప్రజా పయోజన వ్యతిరేకమైన సిఫారసుజేసిన ఆ అణుశాస్త్రజ్ఞుల బాధ్యతా రాహిత్యం మన పాలకులకు గొప్ప హితంగా కనిపిస్తున్నది . 

2008 లో యుపియే ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ హయాం లో 390 కోట్లతో చంద్రయాన్ 1 , ఇప్పుడు 978 కోట్ల రూపాయలు పెట్టి చంద్రయాన్ 2 ప్రయోగాలు అన్నీ కూడా భారత ప్రజలు ఎదురుకుంటున్న మౌలిక సమస్యలను పక్కదారి పట్టించడానికి చేస్తున్న ఒక భూస్వామ్య,పితృస్వామిక లక్షణాలైన పరువు ప్రతిస్టా అనే ఒక పనికి రాని వ్యవహారమే దప్ప మరోటి గాదు. 

రైతులు ఎరువులు లభించక , అతివృస్టి, అనావృస్టి , వలన బాధపడుతూ పంటలు పండిస్తే దానికి గిట్టుబాటు దరలు లేక రైతు ఆత్మహత్యలు నిత్యకృత్యం అయిపోతున్న చోట,సీజనల్ వ్యాధులను అరికట్టలేక నిత్యం ప్రజలు వేల సంఖ్యలో ఆసుపత్రుల ముందు బారులు  కట్టిన అనారోగ్యం ఒకవైపు, చదువుల సంగతిని ప్రైవేట్ కార్పొరేట్ శక్తులకు అప్పగించి చేతులు దులుపుకున్న ఈ పాలక వర్గాలు, నేల పైన ప్రజల సమస్యలను వదిలేసి ఆకాశం వైపు చూపడం హాస్యాస్పదం.

గుజరాత్ లో సోమనాథ్ దేవాలయం నుండి తమిళనాడులో బృహదాలయం మధ్యలో మన తిరుపతి వేంకటేశ్వర స్వామి లాంటి అతి గొప్ప గొప్ప ఆలయాలు ఉండగా మనకేమి తక్కువ అంటూ 1800 కోట్లతో యాదగిరి గుడి కట్టిన చందమే , మన చంద్రయాన్లు. మింగ మెతుకు లేకున్నా మీసాలకు సంపెంగ నూనె అన్న చందం ఉంది మన పాలకుల పాలన.